Điều hướng bể thanh khoản (Directional liquidity pooling) là cách tối ưu để vừa làm tăng tính thanh khoản, vừa giảm tổn thất tạm thời (impermanent loss) trong Defi.
Các sàn DEXs hoạt động chủ yếu dựa vào các bên cung cấp thanh khoản (liquidity providers – LP), sau đó nhận được phần thưởng dựa trên tỷ lệ đóng góp vào phí giao dịch được quy định cụ thể tại mỗi sàn DEX. Tuy nhiên, bên cạnh thu nhập có được, các bên cung cấp thanh khoản cũng phải chịu phí tổn tạm thời nếu như giá các cặp tài sản ký gửi có sự biến động.
Mục lục bài viết
Related articles
Chính vì vậy, khái niệm directional liquidity pooling hay điều hướng bể thanh khoản ra đời, khác hẳn với cách làm truyền thống được sử dụng trước giờ trên sàn DEXs để nhằm làm giảm tổn thất tạm thời cho các bên cung cấp thanh khoản khi giao dịch.
Điều hướng bể thanh khoản – directional liquidity pooling là gì?
Điều hướng bể thanh khoản là hệ thống phát triển bởi Công cụ tạo lập thị trường tự động Maverick (AMM). Hệ thống cho phép các bên cung cấp thanh khoản có thể kiểm soát lượng vốn họ sử dụng dựa trên việc dự đoán biến động giá.
Cách làm truyền thống là các bên cung cấp thanh khoản sẽ đặt cọc giá các cặp tài sản của họ đi ngang kiểu sideways. Chỉ cần giá không tăng hoặc giảm, thì các LP sẽ nhận được phí mà không cần phải thay đổi tỷ lệ token đã ký gửi. Tuy nhiên, trường hợp giá các cặp tài sản có sự biến động thì chính các bên cung cấp thanh khoản phải chịu thiệt hạ. Trong vài trường hợp, phí tổn này còn cao hơn hơn cả thu nhập kiếm được.
Đây chính là rào cản lớn khiến cho các bên cung cấp thanh khoản không thể thay đổi chiến lược để đáp ứng với sự biến động khi thị trường tăng hoặc giảm giá.
Điều hướng bể thanh khoản sẽ khắc phục điểm yếu này bằng cách cho phép LPs được lựa chọn mức giá và có thêm lợi nhuận nếu phán đoán của họ là đúng. Như vậy, các LPs không còn phải giới hạn việc việc ký gửi tài sản khi thị trường sideway. Họ có thể đặt cược vị thế LP khi thị trường di chuyển theo một hướng nào đó đúng như phán đoán của họ. Việc này tạo ra một phân khúc mới cho các bên cung cấp thanh khoản hoạt động trên thị trường Maverick AMM.
>>> Xem thêm: Ultra Sound Money là gì? Liệu Ethereum có phải là Ultra Sound money sau The Merge <<<
Điều hướng thanh khoản hoạt động như thế nào
Điều hướng thanh khoản cho phép các LP lựa chọn hướng di chuyển thanh khoản dựa trên dự kiến biến động giá theo cách sau:
- Thanh khoản đứng yên mặc cho giá thay đổi (giống như cách thức hiện tại).
- Thanh khoản di chuyển sang phải nếu giá tài sản tăng hoặc giữ nguyên nếu giá giảm.
- Thanh khoản di chuyển sang trái nếu tài sản giảm hoặc giữ nguyên nếu giá tăng.
- Thanh khoản di chuyển theo cả hai hướng dựa trên sự dịch chuyển giá tài sản.
Lợi ích của điều hướng thanh khoản trong Defi như thế nào
Thị trường AMM cùng các công nghệ liên quan phát triển nhanh chóng. UniSwap là bên đầu tiên ứng dụng AMM. Tuy nhiên, cách thức hoạt động này không tối ưu vì vốn của các LP trải dài từ 0 đến vô cực, dẫn đến họ chỉ thu được một khoản rất nhỏ dựa trên thanh khoản bỏ ra.
Sự cải tiến tiếp theo là ở StableSwap AMM, khi tất cả các bể thanh khoản được tập trung vào một mức giá công bằng cho tất cả mọi người.
UniSwap tiếp tục cho ra mắt phiên bản 3 – Range AMM, cho phép các bên đặt cược vào hàng loạt các mức giá. Range AMM tạo điều kiện cho các LP được tự do phân bổ tiền của họ. Nếu giá hiện tại nằm trong khoản đã chọn thì lợi nhuận thu về sẽ cao hơn trong các sản phẩm AMM giá không đổi. Dĩ nhiên số lượng stake sẽ tăng thêm phụ thuộc vào lượng thanh khoản LP ký gửi.
Tuy nhiên, trở ngại của mô hình ranging này là khả năng mất trắng nếu giá rơi ra khỏi vùng dự kiến. Do đó, Range AMM trong mô hình Uniswap v3 không thực sự mang lại hiệu quả các mô hình LP giá không đổi. Các LP cần phải giữ khoảng giá thì hoạt động trên Range AMM, dẫn đến những vấn đề liên quan đến khó khăn kỹ thuật và phí gas.
>>> Xem thêm: SUI là gì? Tổng quan dự án tiềm năng 2022 <<<
Trong mô hình directional liquidity pooling, các bên cung cấp thanh khoản sẽ đặt cược vùng di chuyển của thanh khoản khi giá thay đổi. Theo đó, hợp đồng thông minh trong mô hình AMM này sẽ tự động cập nhật thay đổi thanh khoản cho mỗi swap để các bên LP vẫn giữ được lợi nhuận bất kể giá cả có sự biến động.
Có tổng cộng 4 mode hoạt động trong mô hình điều hướng, cụ thể như sau:
- Static: giống như cách thức hoạt động truyền thống trong bể, thanh khoản sẽ không thay đổi.
- Right: thanh khoản di chuyển sang phải khi giá tăng và không di chuyển khi giá giảm.
- Left: thanh khoản chuyển sang trái nếu giá giảm và không di chuyển khi giá tăng.
- Both: thanh khoản di chuyển trên cả hai chiều giá.
Điều hướng thanh khoản là một sự cải tiến quan trọng trong Defi, giúp gia tăng thu nhập cao hơn cho các bên cung cấp thanh khoản và giảm tổn thất ở mức thấp nhất.
