Crypto arbitrage là chiến lược giao dịch khi nhà đầu tư tận dụng chênh lệch về giá các tài sản số trên nhiều sàn giao dịch khác nhau. Chiến lược này được nhiều nhà đầu tư sử dụng vì giao dịch ngay lập tức, rủi ro ít, thanh khoản cao. Đặc biệt, bạn chỉ cần nắm những nguyên tắc cơ bản, chứ không đòi hỏi quá nhiều kiến thức đầu tư để thực hiện.
Mục lục bài viết
Crypto Arbitrage là gì?
Thật ra khái niệm Arbitrage được sử dụng nhiều trong thị trường tài chính truyền thống trước cả khi crypto ra đời và bùng nổ.
Khi được áp dụng trong thị trường tiền điện tử, Arbitrage dường như bị thổi phồng quá mức.
Lý giải cho điều này có thể đến từ các nguyên nhân:
- Thị trường tiền điện tử có độ biến động cao hơn các sản phẩm tài chính khác.
- Giá tài sản tiền điện tử có xu hướng chênh lệch trong một khoảng thời gian nhất định, dẫn đến cùng một khối lượng giao dịch đồng coin, chỉ cần mua bán trên các sàn giao dịch khác nhau là có thể có chênh lệch lợi nhuận.
- Thị trường hoạt động 24/7 trên toàn thế giới với hàng trăm giao dịch nên rất dễ dàng cho nhà đầu tư tìm kiếm các sàn giao dịch phù hợp thực hiện Arbitrage.
Việc các nhà đầu tư cần làm là tìm ra chênh lệch giá cho cùng một loại tài sản trên hai hay nhiều sàn giao dịch khác nhau.
Ví dụ: Giá BTC là $45,000 trên sàn Coinbase còn trên sàn Kraken là $45,200. Theo đó, nhà đầu tư sử dụng chiến lược Arbitrage sẽ mua BTC trên Coinbase và bán trên Kraken để hưởng chênh lệch $200.
Tại sao lại có chênh lệch giá?
Để tìm hiểu về nguyên nhân gây ra chênh lệch giá, chúng ta sẽ xem xét trên sàn giao dịch tập trung và phi tập trung
Centralized exchanges
Việc định giá tài sản trên các sàn giao dịch tập trung phụ thuộc vào lệnh khớp bid-ask gần đây nhất trên sổ lệnh trao đổi, trong đó:
- Bid là giá bạn muốn bán ra hay giá sàn giao dịch chấp nhận mua từ bạn.
- Ask là giá bạn có thể mua vào hoặc giá sàn giao dịch chấp nhận bán ra.
Nói cách khác, giá gần nhất khi nhà đầu tư mua hoặc bán tài sản số được dựa vào giá thời gian thực trên sàn giao dịch.
Ví dụ, giá mua BTC gần nhất là $60,000 (giá khớp lệnh). Các đợt khớp kênh sau sẽ quyết định mức giá tiếp theo của BTC được giao dịch. Lưu ý rằng giá có xu hướng thay đổi vì nhu cầu của nhà đầu tư đối với một tài sản sẽ khác nhau trên mỗi sàn giao dịch.
Decentralized exchanges
Sàn giao dịch phi tập trung lại có cách khác để tính giá tài sản crypto. Được xem là thị trường AMM (Automated Market Maker), giá trị sẽ phụ thuộc vào chính các nhà đầu tư khi thiết lập mức chênh lệch để giữ giá so với giá hiển thị trên các sàn giao dịch khác.
Do vậy, thay vì thành lập sổ lệnh trao đổi để người bán và người mua khớp lệnh tài sản tại mức giá xác định, các sàn DEXs sẽ dựa vào liquidity pool.
Tương ứng từng cặp trading, mỗi pool sẽ tạo ra. Ví dụ, nếu một nhà đầu tư muốn giao dịch ETH và LINK, họ cần tạo ra ETH/LINK liquidity pool trên sàn.
Mỗi pool sẽ được duy trì bởi những contributors – những người đóng góp tài sản tiền điện tử để làm tăng tính thanh khoản cho pool đó nhằm đổi lấy phí giao dịch.
Ưu điểm của cách làm này là nhà đầu tư không cần phải đợi có một nhà đầu tư khác để thực hiện mua hay bán tài sản tại mức giá xác định mà có thể thực hiện được mọi thời điểm.
Hầu như trên các sàn DEXs nổi tiếng, giá của cả hai tài sản A và B trong pool được định giá bằng công thức toán học. Công thức này giữ cho tỷ lệ tài sản trong pool cân bằng.
Điều này có nghĩa là, khi một nhà đầu tư muốn buy Ether từ pool ETH/LINK thì cần phải thêm token LINK vào để lấy token ETH ra khỏi pool. Nếu hoàn tất, tỷ lệ tài sản sẽ thay đổi. Để cân bằng tỷ lệ này, protocol sẽ tự động hạ giá LINK và tăng giá ETH. Điều này khuyến khích nhà đầu tư loại bỏ LINK giá thấp và thêm ETH giá cao cho đến khi giá khớp với phần còn lại của thị trường.
Nếu tỷ lệ tài sản thay đổi đáng kể (do các whale tạo ra hoặc do khối lượng giao dịch lớn), sẽ tạo ra biến động giá tài sản trong pool so với giá trị trường (giá trung bình được phản ánh trên tất cả các sàn giao dịch khác).
Phân loại crypto arbitrage
Dưới đây là một vài chiến lược crypto Arbitrage bạn cần biết:
Cross-exchange arbitrage
hay còn gọi là chiến lược Arbitrage đa sàn. Đây là chiến lược cơ bản nhất, nhà đầu tư kiếm lợi nhuận từ việc mua bán trên hai hay nhiều sàn khác nhau.
Spatial arbitrage
Dạng crypto arbitrage này cũng là một hình thức của cross-exchange arbitrage. Điểm khác biệt duy nhất là lợi dụng sự khác biệt về khu vực để kiếm lợi nhuận.
Triangular arbitrage
Chiến lược này còn gọi là chênh lệch giá tam giác hoặc hoặc chênh lệch giá ba bên, có liên quan đến ba cặp tài sản khác nhau được giao dịch giữa một số sàn giao dịch.
Ví dụ: nhà đầu tư có thể giao dịch Bitcoin lấy Ether, sau đó giao dịch Ether lấy Cardano, cuối cùng quay trở lại Bitcoin. Cụ thể, nhà đầu tư sẽ di chuyển tài sản giữa ba cặp trading: BTC/ETH → ETH/ADA → ADA/BTC.
Nếu có bất kỳ sự khác biệt nào về giá giữa các các cặp giao dịch, thì nhà đầu tư sẽ nhận được nhiều bitcoin hơn so với lúc bắt đầu. Đồng nghĩa, nhà đầu tư khoogn cần rút hoặc thêm tiền qua nhiều sàn giao dịch.
Decentralized arbitrage
Chiến lược chênh lệch giá phi tập trung thường được dùng trên các sàn DEXs hoặc AMMs, dựa vào smart contract.
Nếu giá các cặp giao dịch có sự khác biệt lớn so với giá giao ngay trên các sàn tập trung thì nhà đầu tư sẽ thực hiện giao dịch chéo giữa các sàn với nhau.
Statistical arbitrage
Chiến lược này áp dụng kinh tế lượng, thống kê và toán máy tính để thực hiện giao dịch chênh lệch giá. Nhà đầu tư thường sẽ dựa và các hàm toán học được cài đặt sẵn trên các bot để thực hiện.
Yếu tố tác động đến crypto arbitrage
Các nhà đầu tư chuyên nghiệp có xu hướng thực hiện khối lượng giao dịch lớn để hưởng nhiều lợi nhuận. Bên cạnh rủi ro ít hơn cách thức chênh lệch giá của các hình thức đầu tư tài chính khác, thì trong crypto vẫn có nhiều yếu tố ảnh hưởng chiến lược Arbitrage.
Phí
Khi thực hiện gửi hoặc rút tiền trên sàn, chắc chắn bạn phải chịu một khoản phí.
Để giảm rủi ro liên quan đến phí, nhà đầu tư buộc phải cân nhắc kỹ trước khi thực hiện lệnh hoặc gửi tiền trên các sàn khác nhau, cơ cấu danh mục đầu tư để giảm phí thấp nhất.
Ví dụ, một nhà đầu tư nhận ra chênh lệch giá BTC trên sàn Coinbase và Kraken và quyết định dùng Arbitrage để mua. Thay vì, di chuyển vốn giữa hai sàn giao dịch, nhà đầu tư tận dụng khoản có sẵn của Tether (USDT) trên Coinbase và 1 BTC trên Kraken.
Sau đó, nhà đầu tư sẽ bán 1 BTC trên Kraken với giá $45,200 và mua 1 BTC trên Coinbase với giá $45,000 USDT. Lúc này, nhà đầu tư sẽ có lợi nhuận $200 và tránh các khoản phí liên quan đến rút và gửi tiền, Phí giao dịch trong trường hợp này khá thấp nên không ảnh hưởng đến lợi nhuận.
Thời điểm
Thời điểm giao dịch trong chiến lược chênh lệch giá rất quan trọng,
Ví dụ, nhà đầu tư A và B cùng nhận ra chênh lệch giá nhưng thực hiện Arbitrage khác thời điểm.
Nhà đầu tư A mua BTC với giá $45,000 và bán ra trên Coinbase với giá $45,020 trên Kraken. Thời điểm này nhà đầu tư không thể thực hiện giao dịch được nữa. Sau đó, nhà đầu tư B sẽ phải mua BTC trên Coinbase với giá $45,005 và bán ra trên Kraken với giá $45,015 lợi nhuận thấp lại còn $10.
Tốc độ mạng lưới blockchain
Tốc độ mạng blockchain cũng ảnh hưởng đến tính hiệu quả của crypto Arbitrage. Ví dụ, giao dịch với BTC thường mất từ 10 đến thậm chí cả giờ đồng hồ. Thời gian này thị trường có nhiều biến động, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến quyết định của nhà đầu tư.
Quy trình thẩm định AML
Đối với các giao dịch lớn, nhà đầu tư buộc phải thẩm định AML – phòng chống rửa tiền. Quy trình này đôi khi mất nhiều thời gian, giảm cơ hội thực hiện giao dịch.
Giao dịch ngoại tuyến
Các sàn giao dịch tiền điện tử đôi khi có tình trạng ngừng hoạt động (chuyển sang chế độ ngoại tuyến.) Trong một số trường hợp, các sàn giao dịch còn giới hạn việc rút và gửi các tài sản kỹ thuật số. Khi đó, khả năng tận dụng các cơ hội chênh lệch giá sẽ giảm ngay lập tức.
Sự an toàn
Khi thực hiện crypto arbitrage, nhà đầu tư phải gửi tiền vào ví giao dịch, dẫn đến những rủi ro liên quan đến hack và exit scam. Do đó, bạn chỉ nên thực hiện giao dịch trên các sàn uy tín.
Lời kết
Với những thông tin cơ bản ở trên, bạn đã hiểu thêm về giao dịch crypto arbitrage và những lưu ý có thể làm ảnh hưởng đến lợi nhuận cuối cùng. Trong một vài trường hợp, bạn có thể sử dụng các bot giao dịch hoặc tham khảo các trang sau để theo dõi giá crypto trên các sàn giao dịch:
