Cho đến thời điểm hiện nay, rất nhiều người dùng mong chờ Ethereum chuyển đổi từ hệ thống đồng thuận dựa trên bằng chứng công việc (Proof-of-Work: PoW) sang bằng chứng cổ phần (Proof-of-Stake: POS), hoạt động trên nền tảng hợp đồng thông minh.
Nếu điều đó xảy ra, những ai đang đầu tư, vận hành trên hệ thống này đều sẽ có cảm giác vui buồn lẫn lộn. Sau khi hợp nhất (The Merge), những người khai thác Ethereum hiện tại sẽ phải bỏ lại một lượng lớn phần cứng máy tính vì không còn hữu dụng như trước nữa.
Mục lục bài viết
Related articles
Vào ngày 27 tháng 7, Chandler Gue – một nhà đầu tư và cũng là thợ đào lâu năm – đã thể hiện quan điểm trên Twitter: “ETH PoW sắp ra mắt”. Tuyên bố ngắn gọn này đã dẫn dắt những người khai thác Ethereum tiếp tục ủng hộ nền tảng PoW ngay cả khi hệ thống chuẩn bị merge.
Có vài lập luận hợp lý được đưa ra để chứng minh chuỗi ETH PoW vẫn tiếp tục và đây vẫn là trải nghiệm tốt cho những thợ đào. Bên cạnh đó, vẫn có nhiều ý kiến tranh luận cho rằng chuỗi ETH PoW sẽ không thể tồn tại trong dài hạn, và việc duy trì ETH PoW có thể là nguyên nhân cho những tác động tiêu cực khác.
>>> Đọc thêm: Liệu The Merge có khả năng đẩy Ethereum chạm mức 2.000 đô la? <<<
Tăng gấp đôi chi phí để vận hành toàn bộ chuỗi khối
Theo CoinDesk, Để có thể hiểu hơn về những rủi ro tiềm ẩn của chuỗi ETH PoW sau The Merge, nhà đầu tư cần phải nắm rõ cách thức the merge hoạt động và những thứ sẽ bị bỏ lại đằng sau.
Nhìn chung, toàn bộ thông tin lịch sử của chuỗi ETH tại giai đoạn merge (đa phần là những dữ liệu địa chỉ quan trọng) sẽ được chuyển tiếp sang POS trong môi trường đồng thuận.
Nhưng, những dữ liệu này cũng sẽ song song tồn tại trong PoW cho đến trước thời điểm the merge. Những thợ đào dễ dàng tiếp tục thực hiện các giao dịch trên nền tảng mới, đồng thời sử dụng PoW để sao chép dữ liệu của Ethereum. Điều đó có nghĩa là họ vẫn sẽ được tưởng thưởng bằng thuật toán PoW trước khi Merge với các token giống ETH, nhưng chỉ tồn tại trên chuỗi PoW xuống cấp.
Tương tự, đối với những ai đang nắm giữ đồng ETH sẽ có chìa khóa token cho cả hai chuỗi với nhiều thông tin kỹ thuật và công cụ phức tạp. Tuy nhiên, những ứng dụng mặc định như MetaMask sẽ tự động loại bỏ các tích hợp trong chuỗi cũ để tránh gây nhầm lẫn cho người dùng.
Chỉ những chủ sở hữu tự lưu ký mới có khả năng giữ quyền kiểm soát mã thông báo ETH PoW của họ. Có khả năng là nhiều sàn giao dịch giám sát sẽ không cung cấp quyền truy cập vào mã thông báo cho người dùng trên PoW.
Mục tiêu của Chandler Gue và những sáng kiến ETH PoW nhằm kéo sự chú ý của cộng đồng và khẳng định nó có thể được giao dịch tách biệt với ETH. Mặc dù ETH PoW sẽ sớm được giao dịch thông qua các sàn phi tập trung, nhưng chỉ khi nào được giao dịch thông qua danh sách sàn tập trung chính thống thì mới là chìa khóa để có được sự quan tâm rộng rãi của thị trường.
Ít ra, đây cũng là nơi kiếm tiền cho những người ủng hộ ETH PoW. Nếu họ có đủ thông tin danh sách giao dịch, thì họ cũng sẽ được đảm bảo giá trị thị trường những token đang nắm giữ, và quan trọng hơn hết là những token ETH PoW sau giai đoạn hợp nhất.
Nếu tình huống xấu diễn ra
Trong một diễn biến xấu, tính hữu dụng thực tế của ETH PoW sẽ không còn giá trị và bản thân phiên bản PoW của Ethereum không có lý do để tiếp tục duy trì. Ngay cả những nhu cầu thực tế của người dùng cũng sẽ không dẫn đến những giá trị bền vững tồn tại lâu dài hoặc được đánh giá cao.
Có vài quan điểm phi tài chính cho rằng nên tiếp tục chuỗi PoW. Cho dù hợp lý hay không thì luôn tồn tại những sự không chắc chắn về tính ổn định của chuỗi Ethereum sau khi The Merge.
Nếu thực sự những điều tồi tệ diễn ra sau quá trình the merge, thì sẽ có khả năng một số người dùng, ứng dụng và thậm chí cả nội dung (xem bên dưới) sẽ di chuyển trở lại chuỗi PoW. Trong trường hợp này, các vị trí trên chuỗi “cũ” có thể hoạt động như một cách thức đảm bảo sự an toàn cho người dùng.
Tuy nhiên, người dùng không nên quá bi quan đến mức đó vì các thử nghiệm hợp nhất trên Ethereum cho thấy nhiều điểm tích cực và hiệu quả.
Về lâu dài, vẫn còn nhiều điều chưa chắc chắn để khẳng định POS là hệ thống bảo mật bền vững của Ethereum. Nhiều lo ngại cho rằng POS dẫn đến việc tập trung hóa bằng việc chỉ thưởng cho những chủ sở hữu lớn.
Thao túng kiểm soát là một tiềm ẩn rủi ro của cơ chế đồng thuận POS. Những điều này có thể dẫn đến việc người dùng quay trở lại phiên bản PoW của Ethereum.
>>> Đọc thêm: The Merge không kéo dài vì ETC không phải là ETH <<<
Vòng kết nối trống rỗng hoặc bị cắt đứt
Ngày càng có nhiều nguyên nhân khiến cho ETH PoW không mang lại nhiều giá trị xác thực. Thực tế, hầu hết tài sản và hệ thống mà mọi người sử dụng trên Ethereum PoW sẽ bị chết. Những đồng stablecoin trong chuỗi ETH PoW không còn được các tổ chức như Circle đánh giá cao. Điều đó đủ để các hệ thống DeFi trên ETH PoW không thể hoạt động hiệu quả. (DeFi là viết tắt của tài chính phi tập trung, một nhóm các ứng dụng cung cấp các dịch vụ tài chính mà không có người trung gian.)
Nhưng còn một vấn đề lớn hơn nữa, đặc biệt là trong khoảng thời gian ngay sau khi hợp nhất: tài chính phi tập trung giúp các nền tảng DeFi hoạt động hiệu quả sẽ bị phá vỡ, đặc biệt trong các giao dịch tài sản có thể lập trình.
Thêm một vấn đề liên quan đến ETH PoW có thể gây khó cho những nhà kỹ thuật, lập trình dự án. Để khuyến khích quá trình chuyển đổi sang POS, những người sáng tạo ra Ethereum đã tạo ra bom hẹn giờ, được thiết kế đặc biệt, khiến cho các giao dịch trên hệ thống cũ chậm thu thập thông tin.
Để thực hiện kế hoạch này, các nhóm kỹ thuật ETH PoW sẽ thống nhất các hình thức fork khác để phá vỡ quả bom đã được hẹn giờ trên. Đây là thử thách thực sự nếu không có hệ thống Ethereum hoặc những người tiên phong chỉ đường cho những sự thay đổi của Ethereum.
Những nhóm ETH PoW về lý thuyết sẽ làm việc với những nhà cung cấp stablecoin và bảo trì để đưa những phiên bản sản phẩm quay trở lại chuỗi ETH PoW. Tuy nhiên, thực hiện điều này cần rất nhiều nguồn lực tài chính và kỹ thuật lập trình.
Phiên bản Ethereum Classic (ETC) PoW – xuất hiện từ đợt khôi phục năm 2016 của chuỗi Ethereum sau vụ tấn công DAO khét tiếng – là lý do cuối cùng để trả lời câu hỏi liệu ETH PoW có thực sự hiệu quả hay không.
Trên thực tế, ETC đã trải qua một đợt phục hồi lớn gần đây và cũng đã chứng kiến các cuộc biểu tình phản đối trước các bản nâng cấp Ethereum. Tuy nhiên, ETC chỉ đạt số lượng người dùng giới hạn kể từ khi tách ra khỏi Ethereum. Ngay cả sau cuộc biểu tình gần đây của ETC, nó chỉ giao dịch ở khoảng 10% giá trị của ETH.
Giao dịch điên rồ nhất thế giới
Với những khó khăn đã phân tích, ETH PoW khó có thể trở thành một hệ sinh thái phát triển mạnh hoặc thực sự khả thi. Nhưng nếu ETH PoW vẫn tiếp tục tồn tại dưới dạng phiên bản giới hạn, nó sẽ kích hoạt một làn sóng giao dịch đầu cơ khi mọi người cố gắng kiếm lợi từ các token“miễn phí” để lại sau đợt fork.
Cách đơn giản và hữu ích cho những nhà đầu tư là phân tích giá trị giữa hai chuỗi. Chẳng hạn, Kevin Zhou tại Galois Capital dự đoán rằng 96% giá trị của Ethereum sẽ nằm ở chuỗi PoS mới, 4% còn lại tích lũy vào chuỗi ETH PoW.
Ngoài ra, kiếm tiền từ giao dịch ETH PoW giả định sẽ chỉ dành cho những nhà tư có nền tảng kỹ thuật tốt nhất. Trong một nghiên cứu xuất sắc gần đây của BitMEX giải thích, quá trình chuyển đổi có thể sẽ phá vỡ gần như tất cả cơ sở hạ tầng mà các nhà giao dịch trung bình thường sử dụng.
BitMEX gợi ý một ý tưởng cực đoan rằng, nhà đầu tư có thể chạy hết các nút Ethereum để kiếm tiền trong ETH PoW. Đối với những nhà đầu tư khác, BitMEX cũng đưa ra một số chiến thuật thú vị.
Đối với nhà đầu tư không chuyên, kế hoạch cho đợt fork ETH PoW giả định sẽ cực kỳ đơn giản. Đầu tiên, nhà đầu tư sẽ chuyển tất cả các sàn giao dịch ether vào ví địa phương để đảm bảo nắm giữ chìa khóa trên cả hai chuỗi. Sau đó, nhà đầu tư tiếp tục giao dịch trên ETH PoW của mình cho đến khi thông tin xuất hiện trên một sàn giao dịch tập trung.
Chào đón sự chuyển đổi
Thường các đợt thay đổi nền tảng lớn luôn là cơ hội cho những kẻ lừa đảo và rủi ro cho những tay chơi nghiệp dư. Hãy luôn cẩn trọng trước bất kỳ lời đề xuất liên quan đến tiền bạc trên nền tảng ETH PoW.
PoW fork cho dù có diễn ra cũng sẽ dựa trên cộng đồng phát triển bền vững và những nhu cầu thực tế cho sự phát triển chứ không phải lợi dụng về mặt tài chính. Những người yêu thích nền tảng ETH PoW có thể không thích sự chuyển đổi này nhưng những ai đầu cơ thì chắc chắn quan tâm.
Báo cáo BitMEX cũng đưa ra nhận định khách quan:
“Những người phát triển Ethereum thực sự muốn ETH PoW tồn tại lâu hơn một chút để họ có thể bán các đồng ETH PoW vào thị trường và nhận được nhiều ETH hơn (hoặc đô la Mỹ). Bằng cách đó, họ có thể kiếm tiền từ cộng đồng ủng hộ ETH PoW “ngu xuẩn”, trước khi chuỗi ETH PoW chết dần chết mòn trong vài năm tới. Do đó, rất nhiều người cố bán ETH PoW càng nhanh càng tốt trước khi giá tụt giảm.”
