Soulbound hay SBTS là token được nhắc đến nhiều trong thời gian gần đây. Bản chất soulbound token là gì, đóng vai trò trong blockchain ra sao sẽ được 24htienao đề cập chi tiết trong bài viết bên dưới.
Mục lục bài viết
Soulbound token là gì?
Soulbound token (SBTs) là token không thể chuyển nhượng, đại diện cho thông tin cá nhân của một người nào đó dựa vào công nghệ blockchain, bao gồm: lịch sử khám chữa bệnh, quá trình làm việc hoặc bất kỳ thông tin liên quan nào. Souls là ví chứa đồng token này.
SBTs là ý tưởng được đưa ra bởi nhóm ba người vào tháng 5/2022:
- Vitalik Buterin – founder của Ethereum.
- Puja Ohlhaver – Luật sư và cố vấn chiến lược cho Flashbots.
- E. Glen Weyl – nhà kinh tế và nghiên cứu tại Microsoft Research New England, đồng thời là sáng lập của RadicalxChange.
Trong whitepaper có tựa đề Decentralized Society: Finding Web3’s Soul, SBTs đã được đề cập như một giải pháp để xây dựng hạ tầng cho xã hội phi tập trung hoàn toàn (DeSoc), có khả năng thay thế hoàn toàn cách thức chúng ta vận hành cuộc sống hiện tại.
Dự đoán trong tương lai
Cho đến tháng 8/2022, SBTs chỉ mới tồn tại trên giấy. Chính Glen Weyl, đồng tác giả whitepaper của SBT tin rằng token này chắc chắn sẽ sớm được ứng dụng vào cuối năm 2022.
Binance cũng có động thái liên quan đến SBT riêng của hệ thống mang tên Binance Account Bound (BAB). Token cũng có đặc điểm là không thể chuyển nhượng (non-transferable), không có giá trị về tiền và sẽ là SBT đầu tiên được phát hành trên BNB chain. BAB được xem là sẽ giải quyết bài toán về xác thực nhận diện trên Web3, giúp Binance xác thực online người dùng sau khi qua lớp KYC.
Bên cạnh hệ sinh thái Binance, các bên thứ ba cũng có thể tích hợp sử dụng BAB token để airdrop NFTs, hạn chế hoạt động các bot, hỗ trợ quản trị bầu chọn trong DAO,…
Tại sao lại cần Soulbound token
Hệ sinh thái Web3 đang là nền tảng phát triển mạnh mẽ thời gian gần đây. Ngoài những ưu điểm không thể chối cãi, Web3 còn tồn đọng nhiều hạn chế, trong đó lớn nhất là sự thiếu hụt niềm tin – trust giữa người dùng – xuất phát từ tính ẩn danh của những người tham gia.
Ngoài ra Web3 còn nhiều nhược điểm sau:
- Các protocol trong Web3 còn phụ thuộc nhiều vào các cơ sở hạ tầng tập trung của Web2. DAO vẫn phải có Discord để duy trì hoạt động cộng đồng, hoặc NFT token vẫn cần truyền thông trên Twitter hoặc OpenSea.
- Các lending Platform chưa phát triển mạnh mẽ do yếu tố xác thực thông tin, tài sản đảm bảo, hệ thống tính điểm tín dụng và thông tin người vay ẩn danh hoàn toàn.
Souls và SBTs cho phép người dùng xác thực danh tiếng trên nền tảng Web3 dựa trên chính hành trình trong quá khứ của bản thân.
Ứng dụng của Soulbound token là gì
SBTs có khả năng ứng dụng rộng rãi trong nhiều khía cạnh của cuộc sống
- Dữ liệu học tập. Khi tốt nghiệp đại học hoặc một khóa học nào đó, bạn sẽ có chứng nhận. Trường đại học chính là một ví Soul, phá thành SBTs và người học cũng là một Souls nhận token đó. SBT chứa toàn bộ thông tin của người học, xác nhận các bằng cấp và trình độ liên quan.
- Hồ sơ làm việc. Theo cách truyền thống, người xin việc phải cung cấp toàn bộ quá trình làm việc cho công ty thì giờ đây, tất cả dữ liệu được lưu trong SBTs bao gồm thông tin về công việc cũ, đơn vị đã làm việc.
- Khám chữa bệnh. Đây mới chính là giải pháp cho toàn bộ những vấn đề của ngành y tế không thể lưu trữ lượng thông tin vô cùng lớn. SBTs giải quyết chuyện này khi cung cấp toàn bộ dữ liệu khám chữa bệnh của khách hàng tại cơ sở y tế bất kỳ nào có ứng dụng phát hành token này.
Hiện tại, trong thế giới blockchain, soulbound token có thể ứng dụng vào đâu?
NFTs
Ý tưởng về Soulbound xuất phát từ trò chơi World of Warcraft, khi người chơi không thể chuyển nhượng các vật phẩm có được. Hay nói cách khác, các vật phẩm này bám chặt vào linh hồn (soul) của người chơi.
Hãy hình dung các NFTs token cũng vận hành ý tưởng y hệt như vậy. Hiện nay, tất cả NFTs đều là chứng nhận sở hữu cho các tác phẩm nghệ thuật hoặc bộ sưu tập kỹ thuật số (như Bored Ape Yacht Club).
Các NFTs hiện tại phụ thuộc nhiều vào hệ thống centralized. Nếu kết nối với soulbound token, các nghệ sĩ có thể link token này vào chính bộ sưu tập của họ, giúp người dùng biết được nguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm. Ngoài ra, mỗi nghệ sĩ cũng sẽ có một SBTs riêng, giúp xây dựng danh tiếng của họ.
>>> Xem thêm: NFT là gì? Liệu NFT có phải chỉ là một trào lưu? <<<
SBTs đặt ra tham vọng đưa NFTs vượt qua giá trị về mặt tiền bạc, hướng đến sự khẳng định uy tín và giá trị của bản thân. Không giống như NFTs, các soulbound token không có định giá về tiền và không thể giao dịch giữa các ví với nhau.
Optimism là dự án điển hình cho việc sẽ áp dụng soulbound token, quản lý thành viên sở hữu Citizen NFT trong Citizen House.
>>> Xem thêm: Người dùng mạng Ethereum được dự án Optomisim Airdrop Token OP <<<
DAO
SBTs còn giải quyết nhiều vấn đề cho các tổ chức DAO về mặt voting. Thay vì sử dụng token quản trị, dựa trên bao nhiêu token một thành viên nắm giữ, thì DAOs có thể phát hành SBTs chỉ định quyền biểu quyết dựa trên tương tác của người dùng với cộng đồng. Mô hình sẽ ưu tiên biểu quyết cho người dùng có danh tính xác thực và uy tín.
Bên cạnh đó, SBTs còn nâng cấp tính minh bạch cho quá trình bầu chọn trong DAO, chống lại các tấn công mạo nhận (Sybil attack). Đây là mối đe dọa của hầu hết các DAOs hiện tại, khi một người cố gắng chiếm dụng mạng máy tính bằng cách sử dụng nhiều account hay node.
Bên tấn công sẽ sử dụng nhiều token quản trị (governance token) để có thể thao túng biểu quyết và xoay chuyển dự án có lợi cho họ. Tính chất công khai và có thể kiểm chứng của SBT có thể phát hiện và ngăn chặn những kẻ tấn công xâm nhập vào DAOs.
SBTs không thể mua bán, chuyển nhượng, giao dịch và cần thời gian để lưu trữ hệ thống dữ liệu xác thực nên các whale không thể tích trữ kịp token.
>>> Xem thêm: DAO là gì và chúng hoạt động như thế nào? <<<
DeFi Lending
Vay tín chấp được thực hiện nhiều trong giao dịch tài chính truyền thống nhưng nền tảng Lending trong blockchain hiện tại chưa thể phát triển mạnh mẽ vì còn nhiều rào cản về việc xác thực đối tượng đi vay.
Ngay cả những tên tuổi lớn trong mảng này như Aave, Compound cũng áp dụng Lending platform trong môi trường decentralized được.
Soulbound token giải quyết được việc này khi các Defi Protocol kết nối với soul để xác định danh tính người gửi và kiểm tra điểm tín dụng.
>>> Xem thêm: Klap Finance: Nền tảng Lending trên blockchain KlayTN <<<
Digital Portfolio/ Information
Mỗi người có thể sở hữu nhiều ví Souls đại diện cho từng khía cạnh cá nhân của họ trong cuộc sống. Ví dụ, ví Credentials Souls sẽ lưu trữ thông tin về việc làm, Medical Soul là ví thể hiện thông tin khám chữa bệnh,…
Mặt khác, Souls còn có thể đại diện cho tổ chức, phân bổ SBTs cho thành viên. Ví dụ, một doanh nghiệp có ví Souls, có thể phát hành SBTs cho mỗi nhân viên, hoặc một CLB sẽ phát hành SBTs cho thành viên.
Tương tự với Web3, SBTs là chứng nhận cho các đóng góp cá nhân cho DAO. Toàn bộ thông tin được công khai và có thể xác minh dễ dàng.
Souldrops
Các dự án thường airdrop hoặc token private sale/ public sale để phân bổ token của dự án. Tuy nhiên, cách làm này có thể bị các whale thao túng, gây ra Sybil Attack.
Vitalik cho rằng các dự án có thể cải thiện bằng cách Souldrops cho các ví SBTs có độ uy tín thực sự.
Lời kết
SBTs nếu ứng dụng hiệu quả chắc chắn sẽ thay thế cách thức vận hành truyền thống trong blockchain, giải quyết bài toán minh bạch, xác thực, công khai và không thao túng. Cùng theo dõi lộ trình ứng dụng soulbound token là gì trong thời gian sắp tới của năm 2022.
