DEX – Sàn giao dịch phi tập trung đang ngày càng được nhiều nhà đầu tư lựa chọn bởi sự tiện lợi và an toàn mà sàn mang lại. Tuy nhiên để trở thành người dùng thông minh bạn cần phải thực sự am hiểu để có thể tận dụng triệt để những giá trị lợi ích mà sàn DEX có thể đem lại.
Mục lục bài viết
Sàn DEX là gì?
DEX là từ viết tắt của Decentralized Exchange – Sàn giao dịch phi tập trung. Hiểu đơn giản, nó là một loại sàn giao dịch tiền điện tử ra đời dựa vào nền tảng Blockchain và hoạt động theo cách phi tập trung.
Một số ví dụ về Sàn giao dịch phi tập trung như: Uniswap, PancakeSwap, Uniswap, dYdX, vv.
Tham gia vào sàn DEX chúng ta có thể thực hiện giao dịch mua/bán ngang hàng ngay trên cùng mạng lưới Blockchain và không phải thông qua bất kỳ một tổ chức trung gian nào.
Đặc điểm cơ bản của sàn DEX
Nét khác biệt so với các hệ thống tập trung theo cách thức truyền thống, sàn DEX sử dụng một mạng lưới thanh toán ngang cấp – P2P hoàn toàn tự động mà không cần tới sự can thiệp của bất kỳ bên thứ 3 nào.
Chủ sở hữu có thể nắm giữ toàn bộ lượng tài sản của mình và được cất trữ an toàn bên trong ví, bảo mật bởi một khóa duy nhất.
Những điểm nổi bật này đã giúp cho DEX trở thành một sàn giao dịch đáng tin cậy nhận được sự tín nhiệm của nhiều người.
Trong trường hợp thông tin cá nhân bị tiết lộ, sự ẩn danh chính là chìa khóa hoàn hảo và là bước đột phá được tìm thấy trong hệ thống DEX.
Nguyên lý hoạt động sàn DEX
Khi tham gia vào sàn phi tập trung, người dùng có thể tạo ví và nắm giữ Private Key. Điều đó đồng nghĩa với việc bạn sẽ nắm quyền sở hữu tài sản của mình chứ không phải sàn.
Bản chất hoạt động của sàn phi tập trung tương đối đơn giản và được phân chia như sau:
- Các sổ lệnh trên chuỗi
Khi sàn DEX hoạt động sẽ sử dụng số đặt hàng hiển thị trên chuỗi và sẽ có các nút mạnh được chỉ định nhằm duy trì bản ghi của các đơn đặt hàng.
Bên cạnh đó sẽ có các thông báo yêu cầu hoạt động của những người thợ đào nhằm xác nhận trong mỗi giao dịch.
- Các sổ lệnh ngoài chuỗi
Hồ sơ của các giao dịch trong sổ đặt hàng ngoài chuỗi sẽ tự động lưu trữ trong một thực thể tập trung. Họ sẽ liên kết với “người chuyển tiếp” nhằm hỗ trợ quản lý những sổ đặt hàng này.
- Các nhà tạo lập thị trường tự động – AMM
AMM sử dụng các loại hợp đồng thông minh nhằm tạo thành những nhóm thanh khoản tự động để thực hiện những giao dịch dựa trên các nguồn thông số nhất định được cung cấp.
Đánh giá chất lượng sàn phi tập trung
Nghiên cứu chuyên sâu cho thấy, bất kỳ nền tảng nào khi ra đời và đi vào hoạt động đều sẽ có 2 mặt lợi thế và hạn chế riêng. Với sàn giao dịch phi tập trung DEX cũng vậy.
Trước khi quyết định có nên gắn bó với sàn DEX hay không bạn nên tìm hiểu rõ những ưu nhược điểm của sàn để xem liệu đây có phải nơi phù hợp để mình đầu tư hay không.
Ưu điểm
Chủ sở hữu giữ quyền kiểm soát
Không giống khi sử dụng CEX – Sàn tập trung, người dùng sẽ được trao quyền nắm giữ lượng tài sản của mình. Như vậy về mặt bản chất, người dùng đang được sàn trao quyền truy cập và dùng số tài sản đó để thực hiện các giao dịch mua bán thông qua tài khoản của riêng cá nhân mình.
Tuy nhiên, sàn DEX cũng có thể khóa quyền truy cập bất kỳ lúc nào họ muốn khi phát hiện những vấn đề từ phía người dùng.
Tất cả các giao dịch sẽ được diễn ra nhanh chóng, ngang hàng thông qua các Smart Contract.
Tính ẩn danh
Một trong những yêu cầu bất di bất dịch khi bạn tham gia vào các sàn CEX đó là phải xác minh danh tính khi muốn rút một khoản tiền lớn từ sàn. Lúc này danh tính của người dùng sẽ bị tiết lộ.
Ngược lại, sàn DEX chỉ cần biết được số lượng ví và không đòi hỏi xác minh danh tính người dùng. Đây là điểm cộng giúp người dùng yêu thích sử dụng sàn DEX.
>> Đọc thêm: Taproot là gì? Taproot giải quyết vấn đề gì của Bitcoin?
Độ bảo mật cao
Đã có rất nhiều sàn giao dịch tập trung gặp rơi vào tình trạng bị hacker tấn công gây nên nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng. Dù đã được bảo mật cẩn thận nhưng những sàn giao dịch tậ trung luôn là “miếng mồi béo bở” mà nhiều hacker luôn dòm ngó.
Đối với sàn DEX đa phần các hacker gần như không thể tấn công hoặc chiếm đoạt tài sản. Bởi tài sản của người dùng nằm trên Blockchain và được bảo vệ bởi những node trong mạng lưới.
Nhược điểm
Người dùng có trải nghiệm chưa tốt
Nhiều DEX mới ra mắt thị trường với phiên bản cải tiến hơn so với các sàn cũ nhưng vẫn chưa thực sự đủ mượt mà để có thể chinh phục trọn vẹn người dùng.
Tuy nhiên, chúng ta có thể đặt kỳ vọng rằng sàn giao dịch phi tập trung này sẽ còn được nâng cấp hơn nữa trong tương lai.
Giao dịch chậm trễ
Độ trễ khi thực hiện các giao dịch diễn ra trên sàn DEX cũng được đánh giá chưa cao. Vì những lệnh được thực hiện on-chain trên nền tảng Blockchain cần phải chờ đợi xác nhận của những nodes dẫn tới tình trạng chậm trễ của lệnh giao dịch được thực hiện.
Thiếu thanh khoản
Nếu so sánh với sàn giao dịch tập trung (CEX) thì sẽ dễ dàng nhận thấy khả năng thanh toán ở các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) đang có phần yếu thế hơn đáng kể.
Điều này xuất phát từ việc Trader ít dùng các sàn DEX do một số yếu tố khiến cho sàn giao dịch phi tập trung tính thanh khoản thấp hơn.
Hy vọng trong tương lai yếu điểm này sẽ được sàn DEX khắc phục bằng các biện pháp tích cực như thu hút đông đảo các Trader hơn nữa, hỗ trợ đa dạng loại giao dịch, UX/UI tốt hơn, …
Chi phí cao
Phí giao dịch trên sàn DEX không phải lúc nào cũng cao nhưng có thể sẽ cao. Đặc biệt là trong thời điểm mạng lưới quá tải và người dùng đang sử dụng một số lệnh trên chuỗi.
Nhận định tương lai phát triển của DEX
Xét ở thời điểm hiện tại, hệ sinh thái sàn DEX vẫn còn khá đơn giản, sơ khai và chưa có nhiều các công cụ hỗ trợ, không có nhiều thanh khoản hơn so với các sàn tập trung có mặt trên thị trường Crypto.
Những bất cập đó đã khiến cho sàn giao dịch phi tập trung gặp khá nhiều khó khăn và trở ngại trong việc hấp dẫn, thu hút các Trader tham giao vào sàn.
Tuy nhiên với sự phát triển mạnh mẽ của DeFi và thị trường tiền điện tử trong tương lai sẽ kéo theo sự trở mình của các sàn giao dịch phi tập trung DEX. Chúng ta hoàn toàn có thể kỳ vọng và tin tưởng điều đó sẽ xảy ra trong thời gian gần sắp tới.
FAQ ngắn
Sàn phi tập trung DEX có an toàn không?
Phải khẳng định dù có được bảo mật tốt tới đâu nhưng với trình độ cao thủ của các hacker sẽ không thể chắc chắn 100% chế độ bảo mật tuyệt đối. Nhưng có một điều đảm bảo đó là việc sử dụng sàn DEX sẽ an toàn hơn rất nhiều so với sàn CEX.
Sàn DEX có tích hợp ví cứng không?
Hiện nay nhiều sàn giao dịch phi tập trung đã cung cấp tích hợp liền mạch với các loại ví cứng phổ biến trên thị trường hiện nay như Trezor hay Ledger Nano để tăng cường chế độ bảo mật cho các giao dịch.
Theo đó, người dùng có thể gửi tài sản của mình trực tiếp từ ví cứng đến hợp đồng thông minh có trên sàn DEX.
Người mới nên dùng sản CEX hay sàn DEX?
Nếu như bạn là lính mới bước chân vào thị trường tiền điện tử, hãy dùng thử sàn CEX để tập làm quen với những giao dịch cơ bản và nắm bắt cách mua bán coin diễn ra như thế nào và học hỏi cách bảo mật tài sản tại sàn.
Tuy nhiên sau thời gian trải nghiệm thành thạo, bạn nên bắt đầu chuyển dần sang sử dụng sàn giao dịch phi tập trung lớn để được phục vụ chế độ bảo mật tốt nhất.
Trên đây là những thông tin cơ bản về sàn giao dịch phi tập trung DEX đang thu hút sự quan tâm chú ý của rất nhiều các nhà đầu tư tiền điện tử. Hy vọng qua những chia sẻ của 24hTienao bạn sẽ hiểu hơn về sàn DEX sau khi theo dõi bài viết. Chúc bạn thành công!
